Πόσες και ποιές θέσεις εργασίας δημιουργούνται από τις ΑΠΕ

Η δραματική αύξηση της ανεργίας ήταν από τις πιο επαχθείς συνέπειες της κρίσης που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Είναι λοιπόν σημαντικό να έχουμε κατά νου το πώς οι όποιες επιλογές μας, π.χ. στον ενεργειακό τομέα, επηρεάζουν την απασχόληση. Εξετάζουμε παρακάτω πώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να συνεισφέρουν στην καταπολέμηση της ανεργίας.

Εδώ και αρκετά χρόνια, έχει γίνει σαφές και έχει τεκμηριωθεί στην πράξη ότι οι ΑΠΕ συνεισφέρουν σημαντικά και στην ενίσχυση της απασχόλησης, ενώ δημιουργούν συγκριτικά περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές των ορυκτών καυσίμων που εκτοπίζονται. Σήμερα υπάρχουν αρκετά μοντέλα υπολογισμού των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οι δε εκτιμήσεις συγκλίνουν αρκετά, αφού υπάρχει πλέον πολύχρονη εμπειρία πάνω στην οποία αναπτύχθηκαν τα μοντέλα αυτά.

Για τον υπολογισμό των θέσεων εργασίας ανά εγκατεστημένο μεγαβάτ (MW) διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ, προτείνουμε τη μεθοδολογία που ανέπτυξε το Millennium Institute για λογαριασμό της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Εργατικών Συνδικάτων [1].

Οι θέσεις αυτές εργασίας δημιουργούνται τόσο τοπικά (στον τόπο εγκατάστασης του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής) όσο και υπερτοπικά (ειδικά για την παραγωγή του εξοπλισμού). Για τον υπολογισμό συνεπώς των θέσεων εργασίας σε επίπεδο χώρας, θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς το ποσοστό του εξοπλισμού που παράγεται σε εθνικό επίπεδο και δεν εισάγεται από τρίτη χώρα. Για τις ελληνικές συνθήκες, το εγχώριο μερίδιο στην παραγωγή εξοπλισμού (συνήθως επικουρικού, όπως βάσεις στήριξης, καλώδια, μετασχηματιστές, κ.λπ.) είναι της τάξης του 15%.

Εφαρμόζοντας την παραπάνω μεθοδολογία στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών, για παράδειγμα, προκύπτουν οι παρακάτω θέσεις εργασίας.

Έτος                                                              2010     2011     2012      2013        2014
Ετήσια εγκατεστημένη ισχύς(MWp)         152,4   425,8      912      1.042,5     16,7
Συνολική εγκατεστημένη ισχύς(MWp)     198,5   624,3   1.536,3   2.578,8   2.595,5
Το 2014 φαίνεται καθαρά η επίπτωση στην απασχόληση που είχε η αναστολή αδειοδότησης νέων έργων (η οποία ξεκίνησε τον Αυγ. 2012 και ίσχυσε έως τον Απρ. 2014). Η απασχόληση το 2013 βασίστηκε ουσιαστικά σε έργα που είχαν ωριμάσει αδειοδοτικά από παλιά και απλώς εκτελέστηκαν αυτή την περίοδο.Σε ότι αφορά στα εργατοέτη (άμεσες θέσεις εργασίας) που δημιουργούνται ανά νέο MW που εγκαθίσταται, και κάνοντας χρήση της μεθοδολογίας που προείπαμε, προκύπτουν τα στοιχεία του επόμενου διαγράμματος.

Βλέπουμε ότι, για τις τεχνολογίες που εξετάζουμε, σε ότι αφορά στην ανάπτυξη και εγκατάσταση, τα φωτοβολταϊκά παράγουν τις περισσότερες θέσεις εργασίας ανά εγκατεστημένο MW και μάλιστα άμεσα, σε ότι αφορά στην παραγωγή εξοπλισμού τα αιολικά είναι η καλύτερη επιλογή, ενώ σε ότι αφορά στη μακροχρόνια λειτουργία του σταθμού προηγείται μακράν η βιομάζα (λόγω κυρίως της απασχόλησης που προσφέρει για τη συλλογή μεταφορά και διαχείριση της πρώτης ύλης που απαιτείται).

Η εικόνα αλλάζει (με τα φωτοβολταϊκά να παίρνουν την πρώτη θέση) όταν υπολογίσει κανείς τις άμεσες θέσεις εργασίας ανά GWh που παράγεται ανά τεχνολογία ή ανά εκατομμύριο αρχικού επενδυμένου ευρώ σε κάθε τεχνολογία. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση, η εικόνα είναι ιδιαίτερα δυναμική καθώς το κόστος κάποιων τεχνολογιών (π.χ. των φωτοβολταϊκών) μεταβάλλεται διαρκώς συν τω χρόνω και μάλιστα με γρήγορο ρυθμό.

Για σύγκριση, σχετική μελέτη[2] για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο λιγνίτη (περιλαμβανομένης και της εξόρυξής του) και φυσικό αέριο στην Ελλάδα, δίνει τους εξής συντελεστές: λιγνίτης 0,238 εργατοέτη ανά GWh, φυσικό αέριο 0,055 εργατοέτη ανά GWh.

Επίσης, με βάση στοιχεία της ΔΕΗ [3] για το 2013, η ΔΕΗ απασχολούσε 4.888 άτομα στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και 3.532 άτομα στα λιγνιτωρυχεία, παράγοντας 37,5 TWh. Αυτό μας δίνει ένα ισοδύναμο συντελεστή 0,225 εργατοέτη ανά GWh για τo σύνολο των μονάδων της ΔΕΗ.

Δεκάδες επαγγέλματα σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τις ΑΠΕ

Ηλεκτρολόγοι, παραγωγοί και έμποροι καλωδίων, κατασκευαστές μεταλλικών βάσεων, εταιρίες αλουμινίου, μελετητές, τεχνίτες, παραγωγοί και έμποροι ηλεκτρικού εξοπλισμού, εργολάβοι κατασκευής δικτύων, μπετατζήδες, σύμβουλοι επιχειρήσεων, πολιτικοί μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, τοπογράφοι, συμβολαιογράφοι, εταιρίες security, έμποροι συστημάτων ασφαλείας, μεσίτες, δικηγόροι, περιβαλλοντολόγοι, λογιστές, γραμματείς, οικονομολόγοι, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, εκτελωνιστές, εφοδιαστική αλυσίδα, εταιρίες marketing, οργανωτές εκθέσεων, ασφαλιστές, φοροτεχνικοί, εισαγωγείς εξοπλισμού, εταιρίες εκθεσιακού εξοπλισμού, μεταφορικές εταιρίες, αγρότες, κτηνοτροφικές μονάδες, διαχειριστές μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων…

Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνονται οι θέσεις εργασίας στις ΑΠΕ για το 2013, όπως τις κατέγραψε ο Διεθνής Οργανισμός για τις ΑΠΕ IRENA [4].

Στέλιος Ψωμάς

———————–

Αναφορές

[1]. ITUC (International Trade Union Cofederation) – Millennium Institute Methodology (2012), http://www.ituc-csi.org/ituc-green-jobs-assessments
[2]. Tourkolias C., Mirasgedis S., Damigos D., Diakoulaki D. (2009). Employment benefits of electricity generation: A comparative assessment of lignite and natural gas power plants in Greece. Energy Policy. 37/10, 4155-4166.

[3]. ΔΕΗ, 2013. Ετήσιος απολογισμός, www.dei.gr/el/i-dei/enimerwsi-ependutwn/etisia-deltia/annual-report-2013

[4]. IRENA (2014), Renewable Energy and Jobs. Annual Review 2014, http://www.irena.org/Publications/rejobs-annual-review-2014.pdf